Bakgrunn
Regjeringa vedtok våren 2020 å opprette to nivå av lagring av kritisk viktige legemiddel i Noreg. Sjukehusapoteka Vest skal leie arbeidet med å få nivå 2 av lagringa på plass.
Lageret vil styrke den samla helseberedskapen og kome pasientar med behov for medisinsk behandling til gode om det oppstår mangel på legemiddel. Det skal bestå av eit utval legemiddel tilsvarande seks månader normalt forbruk i sjukehusa. I tillegg skal lageret ha legemiddel til primærhelsetenesta som strekk seg utover dei på nivå 1.
Fakta
Regjeringa har vedtatt å bygge to nivå av nasjonale beredskapslager for legemiddel: nivå 1 og 2
Nivå 1 omfattar
- tre til seks månader forbruk av dei 50 mest kritisk viktige legemidla for primærhelsetenesta (kommunane)
- tre månader forbruk av legemiddel på covid 19-lista for potensielt 800 intensivpasientar i sjukehusa
- to månader forbruk av H-reseptlegemiddel (legemiddelbehandling utanfor sjukehus)
Helsedirektoratet fekk oppdraget med å bygge lageret på nivå 1. Dei gav oppdraget vidare til Legemiddelverket for primærhelsetenesta (50-lista), og dei regionale helseføretaka ved Helse Sør-Øst for spesialisthelsetenesta. Frå 12. april 2021 overtar Helse Vest ansvaret for 50-lista og forvaltning av tilhøyrande beredskapslager.
Nivå 2 skal bestå av eit lager med
- seks månader forbruk av eit utval særleg prioriterte legemiddel for spesialisthelsetenesta
- nokre legemiddel for primærhelsetenesta utover dei 50 på nivå 1
- liste over aktuelle legemiddel blir godkjent av Helsedirektoratet
Dei regionale helseføretaka under Helse Vest RHF si leiing har fått ansvar for eigarskap, innkjøp og å halde lageret på nivå 2 med legemiddel, pluss innkjøp av råvarer til produksjon av kritiske legemiddel i Noreg.
Lageret baserer seg på eit prinsipp om rullering. Det vil seie at ein fyller opp lageret med ei viss mengd legemiddel. Når noko forsvinn ut av lageret, blir det erstatta, slik at ein får same mengd igjen.
Legemidla det er snakk om å ha på lageret, er legemiddel som er etterspurt elles i kvardagen. Legemidla på lageret blir på denne måten i omløp og er tenkt brukt.
Lageret blir større buffer til normal drift samanlikna med dagens, i den meining at ein kan halde fram normal drift og distribusjon i ein periode på opptil seks månader - sjølv om vi skulle få ein svikt i forsyning av levering av legemiddel. Motsett kan ein snakke om eit «statisk lager», som består av varer tenkt for ein gitt anledning.
Hensikt
Lageret skal motverke situasjonar med mangel på kritisk viktige legemiddel og bidra til at mange kan halde fram livsviktig medisinsk behandling sjølv ved svikt i normal forsyning. Lageret bidrar også til ein større buffer til normal drift.
Oppdragsgjevar: Helse- og omsorgsdepartementet
Eigar: Helse Vest RHF
Ansvar for å gjennomføre prosjektet: Sjukehusapoteka Vest
Prosjektstart: 1. juni 2020 (etter at eit forprosjekt var gjort ferdig)
Planlagd slutt: 1. mai 2021
Samla verdi på lagerbehandling: cirka 1 milliard kroner. Halvparten til spesialisthelsetenesta (sjukehusa), den andre halvparten til primærhelsetenesta (kommunane).
Ei problemstilling med fornya aktualitet
Legemiddelmangel er ikkje eit nytt problem. Tvert om, og det har blitt større dei siste åra. Direktoratet for samfunnstryggleik og beredskap (DSB) framheva i sin risikoanalyse nettopp frå 2018 legemiddelmangel som ei av dei største utfordringane i helsesektoren. Talet på meldingar om leveringssvikt av legemiddel har blitt større dei siste åra. I 2019 var det til dømes registrert over 1200 mangelmeldingar hos Legemiddelverket (når legemiddelleverandør sjølv melder frå at dei ikkje kan levere eit legemiddel).
I ytste konsekvens kan stopp i forsyning av og mangel på viktige legemiddel få store konsekvensar for liv og helse til enkeltmenneske. I eit større bilde handlar det om å styrke den samla norske helseberedskapen generelt og legemiddelberedskapen i den spesielt.
I mars 2020 kom korona-viruset og pandemien, som gav problemstillinga fornya aktualitet. På eit tidspunkt frykta ein for at heile den internasjonale legemiddelforsyninga skulle kollapse. Ein betydeleg del av legemidla på verdsmarknaden har sitt opphav i Kina og India.
Noreg er også sårbare i den meining at vi har liten eigenproduksjon av legemiddel og at vi sett utanfrå utgjer ein relativt liten marknad for dei internasjonale leverandørane.
Regjeringa vedtok på bakgrunn av dette våren 2020 å opprette to nivå av beredskapslagring av kritisk viktige legemiddel i Noreg.
Arbeid delt i to
Helse Vest RHF fekk på vegner av dei regionale helseføretaka ansvar for nivå 2. Det inkluderer eigarskap, innkjøp og å halde lageret med legemiddel, pluss innkjøp av råvarer til produksjon av kritiske legemiddel i Noreg. Helse Vest RHF gav Sjukehusapoteka Vest oppdraget med å leie prosjektarbeidet for å få lageret på nivå 2 på plass.
Arbeidet er enkelt sagt delt i to. Første del (forprosjektet) skildra kva som må gjerast for å få lageret på plass og kven som gjer kva. Forprosjektet vart avslutta i mai 2020, og andre del (hovudprosjektet) starta opp. I hovudprosjektet gjer ein det som er beskrive i forprosjektet.
Legemiddelverket, Sjukehusinnkjøp, dei tre andre sjukehusapotekføretaka og Helsedirektoratet er viktige samarbeidspartnarar i begge fasane.
Prosjektering
Arbeidet med prosjektet var delt i fasar. Før det vart det gjennomført eit forprosjekt. No når projektet er ferdig har lageret gått over i normal drift.